Rahmata Aalamaa
- Urjii Ahmad
- Sep 16, 2016
- 3 min read

Rasuulli ﷺ irra arjaa Ilmaan namaati, irra tolaa haalaa fi amalaati, irra urgaawaa namaati Shurufkaan, Irra guutuu namaati aqliidhaan, irra gaarii namaati bultiidhaan.
Rasuulli ﷺ irra beekaa namaati, Irra Sodaataa Rabbii isaati, lubbuu isaaniitiif hin dallanan, ifiif hijaa hin kafalatan, wanni isaan dallananiif daangaan Rabbii diigamuudha.
Rasuulli ﷺ haalli isaanii Qur’aana, Rabbiif gad if qabaa namaati, haajaa maatii Isaanii ni raawwatu, hiyyeeyyiif gadi if qabu, waa gaafataman didanii hin beekhan.
Rasuulli ﷺ irra obsaa namaati, , dubartii girdoo kheeysa jirtu caalaa irra qaanfataa namaati, takkaa nyaata balfanii arrabsanii hin beekhan, yoo jaalatan ni nyaatu, yoo jibban ni dhiisna.
Rasuulli ﷺ ciqilfatanii hin nyaatan, waan isaaniif argame nyaatan, waan mi’aawaa fi deeyma jaalatan, Dubbaas ni feedhan.
Rasuulli ﷺ Hadiyyaa (kennaa) ni nyaatan, sadaqaa hin nyaatan - Sadaqaan Isaanii fii maatii Isaanii irratti haraama- kennaa isaaniif kennamteef harka deebi’uun aadaa isaaniiti.
Rasuulli ﷺ kophee fii huccuu isaanii hodhachuu turan, re’ee ni elman, dhukkubsataa gaafatan, bakka namni Isa yaame ni awwatan, Miskina tahuu, qabaataa tahuu nama tokkollee hin tuffatan.
Rasuulli ﷺ quba isaanii sadihiin nyaatan, hoggaa irraa bahan quba isaanii ni arraaban, hoggaa dhugan hogga sadi hafuura jidduun fudhatan.
Rasuulli ﷺ jecha hikkaa ballaa qabu kennaman, dubbiin isaanii xiqqoo hikkaan isii guddoodha, Dubbbiin Isaanii iftuu nama dhagayeef galtu, hoggaa takka takka akka hubatamatuuf dubbii isaanii yeroo sadii itti daddeebi’anii himan..
Rasuulli ﷺ haajaa/ dhimmi dubbataniif jiraatu malee hin dubbatan, Zikriin malee taa’anii hin beekan.
Rasuulli ﷺFarda, Gaala, Harree, Gaangee, Yaabbatanii jiru. Gaalaa fii Harree isaanii duubaan nama huddeelchisu, (nama biraa if duubaan kaayan).
Rasuulli ﷺ meeshaa duniyaa waa xiqqoo malee hin qaban, Rabbiin kaznaa dachii hunda ni baneef. Rasuulli ﷺ ni didan, Akhiiraa adunyaarra filate.
Rasuulli ﷺ zikrii haalaan guddisan, yaada/xinxaluu guddisan, kofli isaa guddaan seequudha, garuu hogaa takka takka hanga ilkeen qarrinfoon Isaanii mullattu ni koflan.
Rasuulli ﷺ shittoo/ waan urgaawu ni jaalatan, ni qoosan, dhugaa malee hin dubbatan, nama rakkoo himatu rakkoo isaa irraa qeebalan, koomiin Isaanii nama maqaa hin kaaftu, jumlaatti dubbii san sirreeysan.
Fakkeenyaaf “Maali ormi seera kitaaba Rabbii keeysa hin jirreen seera tumatan?” jedhaa nama hunda gorsan.
Rasuulli ﷺ laaffisutti ajajan, laaffisutti nama kakaasan, jajjabeeysuu (daangaa dabruu) irraa dhorgan, irra dabruu fii araara buusuu irratti kakaasan, haalaa fi amala gaaritti kakaasan. Hoggaa qulqulleeyfatan hoggaa rifeensa filatan, hoggaa kophee godhatan, haala isaanii hunda keeysatti mirgaan eegaluu jaalatan.
Rasuulli ﷺ irra beellama guutaa namaati, Irra maxxanfataa firaa fi aanaati, garaa laafaa fi nahaa namaati ilmaan namaatiif.
Rasuulli ﷺ irra gaarii namaati wajji jireenyatti, haalaa fi amala fokkotaa irraa fagaataadha, afaaniin dubbii fokkottu kan dubbatan hin taane, dalagaa fokkottuus hin dalagan, Abaarsaafii nama arrabsuun amala isaaniitii miti, hamtuu itti dalagan hamtuun hin deebisan, irra namaa dabran.
Rasuulli ﷺ khaadimoota isaanii irratti ol if hin fuudhan/ if hin tuulan. “Uff” “si hifadhe” “ishi” waan akkanaa takkaa warra isa khaddamuun je’anii hin beekan. waan dalaganirratti isaan komatanii hin beekan, Miskina jaalatan, isaan wajjiin taa’an, Janaazaa Isaanii irrratti argaman, Sahaaboota isaanii ni gaggaafatan (Abalu eeysa bade? maal tahe?) jechaa ni gaafatan. Waan gaarii gaaroomina isaa himanii itti qajeelchan, hamtuus hammeenya isii himanii irraa dhorgan.
Rasuulli ﷺ haqa dalagaa namaati, irradabraa namaati, afaaniin haqa dubbataa namaati, amaanaa jabeeysaadha turan. saniif adawwiin Isaaniillee ragaa baateefii “As-Siddiiq Al-Amiin” je’aniin. Dhugaa dubbataa amanamaa jechuu isaaniiti.
Namni obsa qabu cufa mucucni irra argamee jira, aariin deebisuun irraa mullatee jira Rasuula ﷺ malee. Rasuulli ﷺ hanguma isaan rakkisan obsi isaaniitis dabala, wallalalan daangaa itti dabrun daran obsa isaaniif dabala ture.
Comentarios